Miktarsal sıkılaşmaya likidite baskısı

Bankalardaki TL likidite fazlası, TCMB’nin zorunlu karşılık ve TL depo alım ihalesi adımlarına rağmen artmaya devam ediyor. Bu durum piyasa faizlerini baskılarken, parasal aktarım mekanizmasının etkinliğini sınırlıyor.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) karşı hamlelerine rağmen bankacılık sisteminde
likidite fazlası 3 Ocak itibariyle 400 milyar TL’yi aşarak rekor seviyeye yükseldi. Bu da bankaların
TL’ye erişim için merkez bankasının kapısını çalmak yerine, ellerindeki fazla TL’yi TCMB’ye park
ettikleri anlamına geliyor.

Türkiye’de 2011’den bu yana istisnalar dışında bankacılık sektörünün TL likidite açığı bulunuyor. Merkez Bankası da yine ara dönemler dışında haftalık repo ile bankaların TL ihtiyacını karşılıyor.
Haftalık repo faizi de politika faizi olarak kabul ediliyor. Ancak Temmuz ayından TCMB piyasayı haftalık repo ile fonlamıyor. ZK ile piyasadan likidite çekilen birkaç kısa dönem hariç repo ihaleleri 4-5 milyar lira ile sınırlı kalıyor. Bunun etkisiyle gecelik repo faiz ortalaması yüzde 41,47 ile TCMB’nin politika faizinin 103 baz puan altında gerçekleşti. Piyasadaki likidite fazlasının birkaç sebebi var. İlki bankaların ellerindeki Dövizi TCMB ile swap yapıp karşılığında TL alması. 22 Aralık itibariyle bankaların TCMB ile yaptığı swap toplamı 52,8 milyar dolar seviyesinde. Bu da bankaların yaklaşık 1,5 trilyon TL likiditeyi swap yoluyla sağladığı anlamına geliyor.